بسیاری از نوزادان پس از تولد با مقداری زردی مواجه هستند. این مشکل غالبا به طور طبیعی برطرف می‌شود اما در مواردی که میزان آن زیاد باشد می‌تواند برای کودک خطرناک باشد. در چنین شرایطی پزشک انجام آزمایش بیلی روبین را تجویز می‌کند. بالا بودن میزان بیلی روبین می‌تواند در بزرگسالان نیز اتفاق بیفتد که منجر به علائمی چون زردی چشم و پوست می‌شود و می‌تواند نشانه اختلال در عملکرد کبد، کم خونی، هپاتیت و مشکلات دیگری باشد. در این مقاله به بررسی میزان نرمال بیلی روبین در آزمایش خون و دلایل افزایش آن می‌پردازیم.
بیلی روبین چیست؟
بیلی روبین ماده‌ای است که در نتیجه تخریب گلبول‌های قرمز ایجاد می‌شود. بیلی روبین در خون توسط کبد پردازش شده و به صفرا تبدیل می‌شود. این ماده با محتوای صفرا وارد روده شده و از طریق مدفوع از بدن دفع می‌شود. افزایش مقادیر بیلی روبین ممکن است به دلیل اختلال در عملکرد کبد یا تخریب بیش از حد گلبول‌های قرمز رخ دهد.
اگرچه این ماده هیچ عملکردی در بدن ندارد، اما آزمایش بیلی روبین می‌تواند اهمیت زیادی داشته باشد. زیرا میزان آن در خون می‌تواند به عنوان نشانه‌ای از مشکلات خونی یا کبدی در نظر گرفته شود. انواع مختلفی از بیلی روبین وجود دارد که در آزمایش نیز به صورت متمایز نمایش داده می‌شوند. این انواع شامل بیلی روبین مستقیم (Direct Bilirubin)، بیلی روبین غیر مستقیم (Indirect Bilirubin) و بیلی روبین کل (Total Bilirubin) می‌شود. برای پاسخ به سوالاتی مانند “Direct Bilirubin چیست؟” ادامه مطالب را دنبال نمایید.
آزمایش Bilirubin چرا تجویز می شود؟
وقتی علائمی در شما ظاهر شود که نشان دهنده مشکلات خونی یا کبدی باشد بررسی میزان بیلی روبین در آزمایش خون انجام می‌شود. مهمترین مشکلاتی که با این آزمایش مورد بررسی قرار می‌گیرد شامل موارد زیر است:
- تشخیص آسیب و بیماری‌های کبدی
- ارزیابی عملکرد کیسه صفرا
- تست زردی به ویژه در نوزادان
- تشخیص کم خونی
- تشخیص اختلالات متابولیک
سطح بیلی روبین بالای نوزادان به دلیل استرس هنگام تولد طبیعی است. کبد نوزادان ممکن است هنوز نتواند بیلی روبین را با ظرفیت کامل پردازش کند که غالبا به طور طبیعی رفع می‌شود. با این حال، بسیاری از نوزادان ممکن است تا چند روز پس از تولد مقادیر بیلی روبین بالاتری داشته باشند، وضعیتی که زردی نوزاد نامیده می‌شود و منجر به زرد شدن قسمت سفید چشم و پوست نوزاد می‌شود. در چنین شرایطی ممکن است آزمایش بیلی روبین برای چند بار در فواصل مختلف تجویز شود.
آزمایش Direct Bilirubin چیست؟
آزمایش بیلی روبین مستقیم به بررسی میزان بیلی روبین محلول در آب گفته می‌شود. بیلی روبین غیرمستقیم که از تخریب گلبول قرمز تشکیل می‌شود، متصل به آلبومین خون به کبد منتقل می‌شود.
افزایش مستقیم بیلی روبین بیشتر در بزرگسالان مبتلا به زردی انسدادی دیده می‌شود. در زردی انسدادی به دلایل مختلف جریان صفرا متوقف می‌شود. و سطح بیلی روبین مستقیم در انسداد مجرای صفراوی افزایش می‌یابد. این باعث ایجاد علائم زردی در پوست و چشم فرد می‌شود.
شرایط انجام آزمایش بیلی روبین چیست؟
برای انجام این آزمایش، لازم است به مدت چهار ساعت چیزی غیر از آب مصرف نکنید. همچنین ممکن است بعضی داروها بر نتیجه آزمایش اثر داشته باشد و پزشک از شما بخواهد که مصرف آن را برا مدتی متوقف کنید. برای مثال بعضی از آنتی بیوتیک‌ها مثل پنی سیلین، آرام‌بخش‌ها و داروهای آسم می‌توانند بر نتیجه آزمایش اثر بگذارند.
Top of Form
تفسیر آزمایش بیلی روبین
مقادیر طبیعی آزمایش بیلی روبین در خون بسته به سن متفاوت است. مقادیر طبیعی بیلی روبین برای سن باید به شرح زیر باشد:
- در نوزادان نارس و زود متولد شده: ۰.۴ تا ۱۲ mg/dl
- در نوزادان کمتر از هفت روزه: ۰.۴ تا ۱۶ mg/dl
- در نوزادان هفت روزه تا یک ماهه: ۰.۴ تا ۱۰ mg/dl
- در نوزادان ۲ تا ۳ ماهه: ۰.۴ تا ۲ mg/dl
در بزرگسالان و کودکان بعد از ۳ ماهگی: ۰.۴ تا ۱.۳۵
دلایل بالا بودن بیلی روبین در آزمایش خون
در نتیجه برخی شرایط ممکن است سطح بیلی روبین در افراد افزایش یابد. این افزایش معمولا با آزمایش بیلی روبین مستقیم اندازه‌گیری می‌شود. افزایش میزان این ماده می‌تواند به معنای ظهور بیماری‌های جدی باشد.
برای مثال: در اثر سنگ کیسه صفرا، بیلی روبین بالا در خون ایجاد می‌شود و در نتیجه افزایش بیلی روبین، عبور مواد از کیسه صفرا مشکل می‌شود.
همچنین بیماری‌هایی مثل کم خونی همولیتیک، افزایش گلبول‌های قرمز خون و هپاتیت نیز می‌تواند علت افزایش بیلی روبین باشد.
بیماری های مرتبط با بیلی روبین بالا
پزشک با افزایش سطح بیلی روبین متوجه وجود بعضی مشکلات در بدن فرد می‌شود. این بیماری‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- سنگ کیسه صفرا: سنگ کیسه صفرا ممکن است به دلیل سطوح بالای کلسترول یا بیلی روبین ایجاد شود. التهاب و شرایط مشابه در مجاری صفراوی نیز می‌تواند باعث تشکیل سنگ کیسه صفرا شود.
- سندرم گیلبرت: سندرم گیلبرت یک بیماری ژنتیکی است که باعث ایجاد مشکلاتی در پردازش بیلی روبین در کبد می‌شود. بیلی روبین که در کبد قابل پردازش نیست، در خون افزایش می‌یابد.
- اختلال در عملکرد کبد: هر شرایطی که باعث بدتر شدن عملکرد کبد شود، می‌تواند در پردازش بیلی روبین مشکل ایجاد کند و ممکن است باعث افزایش سطح بیلی روبین در خون شود. بیماری‌هایی مانند سیروز، سرطان‌های کبد و هپاتیت باعث ایجاد مشکلاتی در عملکرد کبد می‌شوند.
التهاب کبد که در اثر چربی کبد ایجاد می‌شود نیز می‌تواند باعث اختلال در عملکرد کبد شود. به همین دلیل ممکن است برای تعیین علت افزایش بیلی روبین به جدول آزمایش کبد چرب نیاز داشته باشید.
- هپاتیت: هپاتیت باعث التهاب کبد می‌شود و کبد ملتهب نمی‌تواند وظایف خود را به طور کامل انجام دهد. بنابراین اختلالاتی در پردازش بیلی روبین مشاهده می‌شود و سطح بیلی روبین در خون بالا می‌رود. هپاتیت ممکن است در برخی افراد هیچ علامتی ایجاد نکند، اما در برخی افراد علائمی مانند درد شکم، ضعف، تهوع، استفراغ و تیره شدن ادرار ایجاد می‌کند.
- کلستاز داخل کبدی بارداری: کلستاز بارداری یک وضعیت موقتی است که معمولا در سه ماهه آخر بارداری رخ می‌دهد. این باعث می‌شود که جریان صفرا در کبد کند یا به طور کلی متوقف شود.
- کم خونی همولیتیک: کم خونی همولیتیک به وضعیتی گفته می‌شود که در آن گلبول‌های قرمز خون سریع‌تر از آنچه باید از بین می‌روند. کم خونی همولیتیک ممکن است به دلایل مختلفی مانند ژنتیک، بیماری خودایمنی یا عفونت ایجاد شود. سطح بیلی روبین در نتیجه تخریب بیش از حد گلبول‌های قرمز خون و در نتیجه هموگلوبین به سرعت افزایش می‌یابد.
آزمایش بیلی روبین در منزل را به هومکا بسپارید!
در صورتی که پزشک شما انجام آزمایش بیلی روبین را به شما توصیه کرده باشد می‌توانید به با استفاده از خدمات سامانه هومکا این آزمایش را در منزل خود انجام دهید. هومکا یه سامانه سلامت در منزل است که آمادگی دارد انواع آزمایش پزشک شما را در محل مورد نظر شما و تحت پوشش بیمه پایه و تکمیلی انجام داده و نتایج آن را به صورت آنلاین در اختیار شما قرار دهد. برای ثبت درخواست آزمایش خون در منزل قزوین، استان تهران، مشهد، کرج، رشت، قم، اهواز، تبریز، اصفهان و شیراز می‌توانید با شماره تلفن ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس بگیرید یا به نشانی www.homeca.ir مراجعه کنید.
