اسفند ماه هر سال برای ما ایرانی‌ها حال و هوای ویژه‌ای دارد. درست است که این ماه نیز یکی از ماه‌های فصل زمستان بشمار می‌رود ولی با توجه به نزدیکی آن به سال جدید رنگ و بوی خاصی به خود می‌گیرد. همه افراد در تکاپو آماده شدن برای سال جدید هستند و شور و امید موج می‌زند و از سردی و سکون فصل سرما خبری نیست و حتی هیچ چیز قدرتمند همانند ویروس کرونا نیز نمی‌تواند مانع آن شود. آماده شدن برای سال نو جنبه‌های مختلفی همچون خانه تکانی، تهیه لباس جدید و … در برمی‌گیرد و یکی از اصلی‌ترین این جنبه‌ها تهیه سفره هفت سین است که از اجزا گوناگون نظیر سبزه، ماهی، سنجد و … تشکیل می‌شود. حضور هر کدام فلسفه خود را دارد، در این مقاله زومیلا به بررسی فلسفه سبزه و تهیه سبزه عید با عدس می‌پردازیم.
فلسفه سبزه عید
همانطور که در قسمت پیشین ذکر کردیم یکی از اجزا اصلی برگزاری جشن نوروز، تهیه سفره هفت سین است. سفره هفت سین شامل موارد گوناگون نظیر سمنو، سنجد، سبزه، ماهی، سیر، سیب، آینه و… می‌شود که هر کدام معنا خاص خود را دارند. برای مثال سمنو نشانه قدرت و سمبل خیر و برکت، سبزه نشانه سرسبزی و طراوت، سیب نشانه سلامتی و زیبایی، سکه نشانه برکت و فراوانی، سمنو نشانه عشق و… است و هیچ کدام بی‌دلیل در سفره ما جای نگرفته‌اند و داستان، تاریخچه و فلسفه خود را دارند که در این مقاله تمرکز اصلی ما بر روی سبزه است که تاریخچه و داستان آن را بررسی می‌نمایم.
سبزه عید از دیرباز تاکنون به عنوان یک رکن اصلی و اساسی در سفره‌های هفت سین نوروز ما جای دارد و سمبل سرسبزی، باروری و طراوت است که تاریخچه آن به دوران ایران باستان بر می‌گردد. در آن زمان و در کاخ پادشاهان 25 روز مانده به عید نوروز بر روی 12 ستون خشتی به نماد 12 ماه سال غلات مختلف نظیر گندم، جو، ماش، عدس، برنج، ارزن و… می‌کاشتند و اگر دانه‌ها رشد خوبی داشتند آن سال را سال پربرکتی می‌دانستند. همچنین در روز ششم فروردین این سبزه‌ها را در میان مردم پخش می‌کردند. علاوه بر موارد فرهنگی، رسم سبزه سبز کردن نیز از دلایل علمی برخوردار است و نقشی تاثیرگذار در زندگی کشاورزی به خصوص زندگی کشاورزی گذشتگان دارد.
با بررسی‌های انجام شده ایرانیان بر این باور بودند که کاشتنی‌ها با آب و هوای آن سال ارتباط مستقیم دارند و از آنجایی که ایران از آب و هوا و اقلیم‌های متفاوت برخوردار است، غلات مختلف نظیر عدس، ماش، گندم، ارزن و… را سبز می‌کردند و هر کدام که رشد بهتری داشت را مناسب آب و هوا آن سال می‌دانستند و به عنوان بذر کشاورزی سال جدید درنظر می‌گرفتند.
هرچند که در حال حاضر با تغییر مشاغل و نحوه زندگی سبزه عید بیشتر به عنوان نماد و آرزوی سرسبزی و طراوت برای سال جدید تهیه می‌شود که ما در این مقاله به نحوه تهیه سبزه عید با عدس می‌پردازیم.
سبزه عید با عدس
برای تهیه سبزه عید از غلات مختلف نظیر ماش، برنج، گندم، ارزن و… استفاده می‌شود که یکی از متداول‌ترین این غلات برای تهیه سبزه عدس است که برای تهیه سبزه عید با عدس باید از 16 الی 18 روز قبل از عید اقدام نمایید. باید درنظر داشته باشید بذری که تهیه می‌کنید تازه و مرغوب باشد تا در نهایت سبزه زیبا و با کیفیت را به عمل آورید.
پس از تهیه بذر، آن را در داخل ظرف آب و در دمای اتاق قرار دهید لازم به ذکر است که به دلیل جذب آب بالا عدس، آن را هر روز کنترل کرده تا آب لازم را داشته باشد و به منظور جلوگیری از پوسیدگی عدس آب آن را هر روز حتما عوض کنید. همچنین بهتر است برای این موضوع از آب ولرم استفاده شود. پس از گذشتن چند روز و تغییر در ظاهر عدس‌ها، آن را درون پارچه نمدار قرار داده و از آن جایی که عدس در مرحله جوانه زدن است باید از خشک شدن آن جلوگیری کرده و با اسپری آب هر روز آن را نمدار کنید.
این مطلب را از دست ندهید: بهترین زمان و روش کاشت سبزه عید با بذرهای مختلف و تزیینات آن
وقتی عدس‌ها جوانه زدند نوبت انتقال آن به ظرف اصلی می‌رسد. بهترین ظرف برای سبزه، ظرف‌های سفالی و چینی است ولی با توجه سلیقه‌های متفاوت افراد، می‌توانید ظروف مختلفی برای سبزه خود درنظر بگیرید. پس از انتقال عدس به ظرف اصلی، بر روی آن پارچه نمدار قرار دهید تا زمانی که به اندازه کافی سبز شود و رشد کند، سپس پارچه نمدار را بردارید و هر روز آن را آبیاری نمایید.
نکات تکمیلی تهیه سبزه عید
- بهتر است که عدس در دمای معتدل و نور کافی قرار دهید و ظرف را بچرخانید تا سبزه‌ها به یک سمت رشد نکنند و کج نشوند. لازم به ذکر است که سبزه عدس اگر در داخل خانه رشد کنند برگ‌های کوتاه و ساقه بلند خواهند داشت ولی اگر در محوطه باز قرار داده شوند برگ‌های پهن‌تر و زیباتری خواهند داشت.
- سبزه خود را هر روز با آب ولرم آبیاری کنید و آب اضافی آن را خارج کنید تا کپک نزند.
- هنگامی که سبزه شما به میزان دلخواه رشد کرد می‌توانید شب‌ها آن را در محیط خنک قرار دهید تا بیش از این رشد نکند.
- برای آن که سبز پر و قشنگ‌تری داشته باشید بهتر است که آن را به صورت گنبدی و ضخیم در داخل ظرف قرار دهید.
برای تهیه سبزه عید با عدس تنها کافیست نکات بالا را رعایت کنید تا سبزه‌ای زیبا و پر را بر سر سفره هفت سین بگذارید.
این مطلب را از دست ندهید: معرفی رنگ سال ۱۴۰۰ و ۲۰۲۱ برای مد لباس و دکوراسیون منزل
سخن پایانی
سراسر جهان شروع سال نو خود را بر طبق سنت و رسوم خود جشن می‌گیرند که ما ایرانی‌ها نیز از این قاعده مستثنی نیستیم و هر سال روزهای آغازین فصل بهار که شروع سال جدید شمسی نیز هست را جشن می‌گیریم که یکی از ارکان مهم این جشن، سفره هفت سین است. این رسم از ایران باستان شروع شده و تا به امروز ادامه دارد. همچنین این سفره شامل اجزای مختلفی هست که هر کدام فلسفه خود را دارند. ما در این مقاله به بررسی فلسفه یکی از ارکان این سفره به اسم سبزه پرداختیم و نحوه تهیه سبزه عید با عدس را ارائه دادیم تا با تهیه یک سبزه زیبا به استقبال سال جدید بروید.
واقعا جذاب و مفید بود ممنون ازتون خانم ریوندی
با تشکر از نگاه زیباتون